Güneş Patlaması nedir, neden olur? Güneş Patlaması’nın etkileri
Güneş patlamaları sonrası Avrupa ve Türkiye dâhil olmak üzere diğer bazı düşük enlemlerdeki bölgelerde de kuzey ışıkları gözlemlenebiliyor. Peki, Güneş Patlaması nedir neden olur? İşte Güneş Patlaması’nın etkileri…
Güneş püskürtüsü veya güneş patlaması, Güneş’in gaz yuvarında (atmosfer) gerçekleşen şiddetli patlamalara verilen addır. Bu patlamalar milyarlarca megaton gücünde olup, genelde saatte 1.000.000 km/saat hızla hareket ederler. Güneş patlaması nedeniyle Dünya atmosferine normalin üzerinde küçük dalga boylu radyasyon parçacıkları girer. Bu püskürtüler sonucunda yeryüzündeki iletişim ve güç ağları olumsuz yönde etkilenebilir.
Güneş patlamaları, Güneş atmosferinin bütün tabakalarını (fotosfer, korona ve kromosfer) etkiler, plazmayı onlarca milyon kelvine çıkarıp elektronları, protonları ve daha ağır iyonları neredeyse ışık hızıyla uzaya fırlatır. Ayrıca bütün elektromanyetik tayfa yayılmış radyasyon üretirler. Çoğu Güneş patlamaları, şiddetli manyetik alanların fotosfere girdiği Güneş lekeleri gibi aktif bölgelerde oluşur.
GÜNEŞ PATLAMALARININ TEKNOLOJİK ALETLERE ETKİSİ
Güneş aktiviteleri sonucu Dünya’nın manyetik alanında yaşanan değişimler jeomanyetik fırtınalara sebep olabiliyor. Güneş aktivitelerinin maksimuma ulaştığı dönemlerde (solar maksimum dönemlerinde) bu fırtınalar daha sık görülebiliyor.
Örneğin 1989 yılında güneş döngüsünün solar maksimuma ulaşmasından hemen önceki dönemde gerçekleşen şiddetli jeomanyetik fırtınalar Kanada’daki Hydro-Québec enerji ağının transformatörünü patlatmış, 9 saat süren elektrik kesintisi 6 milyondan fazla insanı etkilemişti. Kasım 2015’te güneş patlamalarının İsveç’te neden olduğu bir radar arızası ise birçok uçuşun iptal edilmesine, elektronik aletlerin ve GPS uydularının zarar görmesine yol açmıştı.
Bugüne kadar kayıtlara geçmiş en büyük jeomanyetik fırtına 2 Eylül 1859’da gerçekleşti. Carrington Olayı diye adlandırılan bu olay sırasında pusulası şaşan gemiler denizlerde yolunu kaybetmiş, bazı telgraf telleri alev almış, Karayipler ve Meksika gibi alçak enlemlerde yer alan bölgelerde kutup ışıkları görülmüştü.
Güneş patlaması etkilerin neler olacak, internet kesilecek mi?
Dünya gezegeni yaklaşık son 20 yılın en büyük güneş fırtınasına şahit oldu. Güneş güçlü bir X1.6 patlamasının ardından M4.4 patlaması da üretti, böylelikle bu döngüdeki en büyük 11. patlama gerçekleşirken, 3 ülkede kısa süreli radyo kesintileri yaşandı. Cuma akşamı için “Şiddetli (G4) Jeomanyetik Fırtına Gözlemi” uyarısı yapıldı. Peki Güneş fırtınası interneti etkiler mi?
NASA’dan korkutan haber geldi. Son 20 yılın en güçlü patlaması yaşandı. ABD’deki Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA), Güneş yüzeyinde şiddetli bir jeomanyetik fırtına tespit ettiklerini duyurdu.
ABD’deki Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA), Güneş yüzeyinde şiddetli bir jeomanyetik fırtına tespit ettiklerini açıkladı.
2005’in Ocak ayından bu yana ilk defa şiddetli jeomanyetik fırtına sebebiyle alarm durumuna geçen Amerikan ajansı, GPS gibi elektronik cihazları ve elektrik şebekelerinin bazı kısımlarını bozabileceğini ifade etti.
Öte yandan yaşanacak fırtına sebebiyle ülkenin büyük bir bölümünün bir ışık çemberiyle kaplanabileceğini de ifade edildi.
Uyarıdan önce çarşamba günü Güneş’ten çok sayıda büyük plazma çıkışının görüldü ve bir dizi Güneş patlaması gerçekleşmişti.
Uzay Hava Tahmin Merkezi (SWPC), 8 Mayıs’ta başlayan bir dizi Güneş patlaması ve koronal kütle püskürmelerinin (CME’ler) ardından Güneş’i izliyor” ifadeleri kullanıldı. Daha sonra da cuma akşamı için “Şiddetli (G4) Jeomanyetik Fırtına Gözlemi” duyuruldu.
“Jeomanyetik fırtınalar Dünya’ya yakın yörüngedeki ve Dünya yüzeyindeki altyapıyı etkileyebilir” diye devam eden duyuruda, fırtınanın iletişimi olumsuz yönde etkileyebileceği ifade edilirken, elektrik şebekesini, navigasyonu, radyo ve uydu operasyonlarını potansiyel olarak bozabileceği söylendi.